تاریخ جوزقی

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- امروز 23 دی ماه سال‌روز یکی از مناسبت‌ها و رخ‌دادهای مهم در جریان انقلاب ضد سلطنتی 1357 است اما چنان که شایسته است به آن پرداخته نشده در حالی که اتفاق بسیار قابل توجهی است. آن رخ‌داد هم این است که در 23 دی 1357 محمد رضا شاه پهلوی اعضای شورای سلطنت را تعیین می‌کند و این در حالی است که خود از مقام سلطنت کناره نگرفته یا امور را به ولیعهد جوان نسپرده است. به عبارت دیگر پایان سلطنت شاه نه 22 بهمن 1357 و نه حتی 26 دی که همین 23 دی است زیرا در عمل از سلطنت کناره گرفته و شورای سلطنت را به صورت موقت مأمور ادارۀ کشور کرده است. شورایی که در واقع هیچ مجالی برای اعمال سلطنت نیافت. نکتۀ قابل توجه این که شاپور بختیار که عضو و نه رییس این شوراست به دنبال استمرار سلطنت نبود و در پی آن بود که به مردم بگوید اگر خواست‌تان رفتن شاه و برچیده شدن ساواک و آزادی زندانیان سیاسی بود محقق شد و حکومت را به آیت‌الله خمینی و روحانیون نسپارید اما در آن همهمه هیچ کس به صدای او گوش نداد چرا که هم در نخست‌وزیری و هم عضویت در شورای سلطنت منصوب شاهی بود که او را قبول نداشت. در توجیه این تناقض البته می‌گفت دکتر مصدق هم منصوب شاه بود ولی دموکراسی‌خواه این در حالی بود که محمدرضاشاه قبل از کودتای 28 مرداد به کلی با محمدرضاشاه بعد از کودتای 28 مرداد تفاوت داشت وبرای دفاع از خود باید به دکتر علی امینی استناد می‌کرد که در آغاز دهۀ 40 خورشیدی یک چند نخست‌وزیر شد و دست به اصلاحات زد. جالب این که پیشنهاد تشکیل شورای سلطنت را هم علی امینی به شاه داده بود. می‌توان حدس زد هدف شاه از این که شورای سلطنت را تشکیل داد و سه روز بعد از ایران رفت جدای عمل به شرط بختیار برای قبول نخست وزیری احتمالا این, ...ادامه مطلب

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در میان رجال سیاسی و مشهور و اثرگذار تاریخ معاصر ایران هیچ شخصیتی به پیچیدگی احمد قوام یا قوام‌السلطنه نیست که در صحنه سیاست تلخ و شیرین آن را آزموده و هم ستایش شنیده و هم سرزنش. هم تحقیر کرده حتی شاه را و هم تحقیر شده. به همین خاطر یکی از القاب او «چرچیل ایران» است چرا که سیاست‌مدار مشهور انگلیسی نزد ایرانیان نماد سیاست‌ورزی است تا جایی که تشبیه به چرچیل به گفتارهای عامیانه و در وصف مردمان غیر سیاسی اما باهوش هم راه یافته است. قوام سیاست را بازی بزرگان می‌دانست و می‌کوشید در میانۀ اختلافات و انتظارات دو قدرت بزرگ جهانی – بریتانیا و شوروی- و بعدتر آمریکا منافع ایران را بجوید. نه مانند سید ضیاء کاملا با انگلستان هماهنگ باشد تا جایی که انگ نوکر و وابسته بر او هم بنشیند چراکه ناوابسته‌ها هم متهم می‌شدند چه به رسد کسانی که ابراز می‌کردند و نه مثل دکتر مصدق با انگلستان پنجه در پنجه افکند. قوام قدرت آینده جهان و بازیگر اصلی بعدی را آمریکا می‌دانست و به همین خاطر با زیرکی نظر موافق ایالات متحده را جلب کرد و آنها نیز حس کردند او بازیگر قهاری است که به انگلیسی‌ها باج نمی‌دهد اما مثل مصدق یک‌دنده نیست و هوای آمریکایی‌ها را هم دارد. چرچیل ایرانی اما توجه نداشت الگوی او هر قدر هم در خارج به نیرنگ و گاه پیمان‌شکنی روآورد در داخل به دموکراسی باور دارد. حال آن که قوام نه تنها برای توده های مردم که برای نهاد روحانیت یا سلطنت هم تره خرد نمی‌کرد و بازی را لا به لای روابط خارجی می‌خواست پیش ببرد. موفقیت در ماجرای آذربایجان از او قهرمانی ساخته بود و همه را به حساب خود گذاشت. چندان که در سال 1328 در مکاتباتی از اروپا با ابراهیم حکیمی وزیر دربار می نویسد: «‌غیر از , ...ادامه مطلب

گروه‌تاریخ-رجانیوز: سوم اسفند ۱۲۹۹ کودتایی انگلیسی در ایران به رهبری نظامی رضاخان که از جانب انگلیسی‌ها سرهنگ رضا نامیده می‌شد و رهبری سیاسی سیدضیاالدین طباطبایی رقم خورد که تا سال‌ها اثراتش بر زندگی مردم ایران پابرجا بود.رضاخان پس از کودتا توانست سردار سپه و پس از مدتی نخست‌وزیر ایران باشد اما شهوت قدرت او سیری نداشت و هرچه در چنته داشت رو کرد تا بالاخره در آذر ۱۳۰۴ به سلطنت رسید. سلطنتی که برای انگلیسی‌ها پر از منفعت و برای مردم ایران پر از بدبختی و فلاکت بود.به گزارش رجانیوز؛ دیکتاتور‌های تاریخ هرکدام دارای صفاتی ویژه بوده‌اند که آنها را از دیگر دیکتاتورها متمایز می‌کرد و وجه تمایز دیکتاتور اعظم ایران، شهوت غصب املاک بود و این صفت آنقدر در او بارز است که حتی تطهیرکنندگان پهلوی نیز نتوانسته‌اند آن را کتمان کنند.این وجه شخصیتی رضا پالانی آنقدر غیرقابل کتمان بود که حتی صادق زیباکلام، که از علاقه‌مندان به رضاشاه است، در کتاب جنجالی «رضاشاه» عنوان کرده: «... یک ویژگی منفی رضاشاه را کمتر می‌توان در سایر دیکتاتورها سراغ گرفت. این ویژگی عبارت بود از حرص و ولع سیری‌ناپذیر رضاشاه در تصاحب املاک؛ علاقه‌ای که به تدریج شکل یک بیماری به خود گرفت.»خرید یا غارت؟بعضی‌ از پهلوی‌ستایان در نوشته‌های خود اعلام می‌دارند که رضاخان این املاک را با خرید از مردم بدست آورده است اما آیا تاریخ هم این گفته‌ها را تایید می‌کند؟«حسین فردوست» ارتشبد دوره پهلوی در کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» شرح ماجرا را چنین نوشته است: «رضاخان در طول سلطنتش تمام املاک مرغوب شمال را به زور سرنیزه به نام خود کرد. البته گاهی هم پول مختصری به عنوان بهای آن می‌داد. املاک را به منطقه‌های مختلف تقسیم کرد و در هر منطقه یک افسر , ...ادامه مطلب

اواخر پاییز ۵۷، مصادف با همین روزها، زمزمه‌ها برای آمدن شاپور بختیار مطرح شد. بختیار آخرین تیر ترکش بود ــ اصلاً هر کس پس از ازهاری می‌آمد، تیر آخر بود؛ یا به هدف می‌نشست یا خشاب خالی می‌شد و باید تسلیم سرنوشت می‌شد. وقتی به آن برهه فکر می‌کنیم، به خطرات و دشواری‌های آن، باید اذعان کرد قبول نخست‌وزیری در آن سر سیاه زمستان دشوارترین تصمیم بود... اما بختیار آمد. در روزهای آخر آذر، وقتی شاه از بختیار خواست برای مذاکره جهت تشکیل دولت به دربار برود، اولین سوالی که پرسید این بود: «شما را از کی ندیدم؟» بختیار جواب داد: «از ۲۵ سال پیش اعلاحضرت...» گفتگوی کوتاهی کردند و ده روز بعد شاه دوباره با او تماس گرفت و این بار مستقیم از خود او خواست کابینه‌ای تشکیل دهد. شاه به حدی عجله داشت که حاضر نبود ده روز به او برای انتخاب وزرا وقت دهد. دولت بختیار ده روزه تشکیل شد. چند پرسش اساسی دربارۀ کابینۀ بختیار وجود دارد که در این مطلب می‌خواهیم آن‌ها را بر اساس «گفته‌های خود بختیار» پاسخ دهیم.۱. پرسش اصلی: بختیار وقتی می‌دید هدایتِ ذهن و زبان مردم دیگر در دست هیچ دولتمردی در داخل نیست، بر اساس چه محاسبه‌ای قبول مسئولیت کرد؟او می‌گوید گمان می‌کردم وقتی مردم ببینند این دولت با دولت‌های قبلی متفاوت است و مطالبات را به طور جدی دنبال می‌کند، «تسکین پیدا می‌کنند». از جمله او شاه را متقاعد کرده بود اصول ۴۴ و ۴۵ قانون‌اساسی اجرا شود که به موجب آن شاه هیچ مسئولیت اجرایی نداشت و دستورات شاه باید به امضای وزیر مربوطه می‌رسید. همچنین برچیدن سانسور، انحلال ساواک، آزادی زندانیان سیاسی از جمله شروط او بود.۲. آیا بختیار از شاه خواست ایران را ترک کند؟«آری». بختیار می‌گوید: «برای پایین آوردن التهاب عظیمی که در تمام, ...ادامه مطلب

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- 69 سال پس از کودتای 28 مرداد 1332 که به سرنگونی دولت ملی دکتر محمد مصدق و تغییر فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران انجامید همچنان کسانی در مقام توجیه ادعا می‌کنند آن اتفاق ذیل عنوان «کودتا» نمی‌گنجد. البته شمار چنین مدعیانی در داخل رو به کاهش نهاده و صدا‌ و سیما هم دیگر مانند سابق و برای طرح چنین موضوعی تریبون به فرزند آیت‌الله کاشانی نمی‌دهد تا بگوید واقعه بود، کودتا نبود.با این وصف حساب آنان که «قیام ملی» می‌دانند هم روشن است وقتی شعبان جعفری هم در خاطرات خود اصرار دارد بگوید تا بعدازظهر 28 مرداد در زندان بوده تا از اتفاقات قبل از آن اعلام برائت کند.10 دلیل زیر برای آن است که ثابت کنیم بله، کودتا بود و اگر مطالب پیشین نویسنده با همین مضمون را خوانده‌اید و مکرر جلوه می‌کند بر او ببخشایید که وقتی مدعیان، همه ساله ادعای خود را تکرار می‌کنند تا از کابوس آن برهند چاره ای جز تکرار در پاسخ نیست زیرا دلایل در گذر زمان تغییر نمی‌کند. بیشتر می‌شود که کمتر نه.1. ایرج امینی فرزند دکتر علی امینی می‌گوید: «‌در صورتی می‌توان آن رویداد را کودتا دانست که نظامیان به قدرت می‌رسیدند و شاه را برکنار می‌کردند. در حالی که شاه همچنان درقدرت بود.»با این حساب چرا واقعه سوم اسفند 1299 را کودتا می‌دانیم که سید ضیاء‌الدین طباطبایی را به قدرت رساند و بعد از صد روز دولت را تحویل رضا‌خان داد .هر دو نیز با افتخار از کلمه «کودتا» استفاده می‌کردند و آن را گریز‌ناپذیر می‌دانستند .در حالی که هیچ یک از دو عامل اصلی کودتا سلطان احمد شاه قاجار را از اریکۀ سلطنت به زیر نکشیدند و 5 سال بعد مجلس موسسان رای به انقراض سلطنت قاجار داد. با تعریف آقای امینی که عمویشان در روزهای کودتا وزیر دربار شا, ...ادامه مطلب

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- امروز 25 فروردین سالمرگ اسدالله علَم یار گرمابه و گلستان محمد رضا شاه پهلوی در سال پرحادثۀ 1357 است که هر چند نخست وزیر هم بوده اما بیشتر به عنوان وزیر دربار شهرت داشته و از حی, ...ادامه مطلب

سید محمدعلی کشاورز صدر ملقب به بهادرالملک (زادهٔ ۱۲۸۱ محلات - ۱۳۵۳).[۱] او از مدرسه عالی حقوق مدرک لیسانس حقوق را دریافت نموده و سپس در دادگستری مشغول به کار شد. وی پس از طی مراحل گوناگون قضایی و تصدی, ...ادامه مطلب

خبرگزاری ایسنا - آرین افخمی: ۴۰ سال می‌گذرد؛ از روزی که مردم ایران به رهبری خمینی کبیر، نظام ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را کنار زدند و یک جمهوری به پا کردند؛ جمهوری اسلامی. ۴۰ از قدیم عددی خاص به حساب می‌آمده, ...ادامه مطلب

برترین ها: تردید علی مطهری، نایب رئیس دوم مجلس شورای اسلامی درباره اصالت دو نامه منسوب به امام خبرساز شد که با واکنش موسسه نشر آثار امام خمینی (ره) همراه بود.علی مطهری با اشاره به تناقض‌های دو نامه شش, ...ادامه مطلب

برترین ها: آشنایی ایرانیان با غرب پس از شکست در جنگ با روس و از دست رفتن قفقاز، از سوراخ لوله توپ بود. پیش از آن جسته و گریخته و از سر تفنن چیز‌هایی از غرب به گوش درباریان خورده بود، اما آن هیبتِ نظام, ...ادامه مطلب

روزنامه هفت صبح - رامتین لطیفی:1. سر شاپور ریپورتر شاپور ریپورتر یا شاپور جی، فرزند اردشیر جی است. نقش این دو نفر در تاریخ معاصر ایران بسیار حائز اهمیت است. اردشیر جی، رییس سرویس اطلاعاتی هند- بریتان, ...ادامه مطلب

رویارویی با استعمار پیر؛ وبلاگ دکتر کلمه وبلاگ مصدق کلمه و وبلاگ مردم کلمه وبلاگ ایران کلمه در چه وبلاگ وضعیتی کلمه نفت را ملی وبلاگ کردند کلمه . وبلاگ مصدق کلمه به محض رسیدن به قدرت تصمیم گرفت صنعت نفت را ملی کند. برای اولین بار بود که در تاریخ بین المللی، کشوری از جهان سوم، من, ...ادامه مطلب

برترین ها: هاوارد باسکرويل آموزگاری آمريکايی بود که جان بر سر مشروطه ايرانی گذاشت. او به سال 1885 ميلادی در شهر نورث پلات از ايالت نبراسکا زاده شد و چند روز پيش از بيست و چهار سالگی در جريان محاصره شهر تبريز به هنگام استبداد صغير کشته شد.باسکرويل دانش آموخته مدرسه علوم دينی مشهور پرينستون بود و بلافاصله پس از پايان دوران تحصيلش برای آموزگاری در مدارس مذهبی به ايران سفر کرد. در آن زمان آمريکايی ها به واسطه موسسات مذهبی چند مدرسه و بيمارستان در ايران ايجاد کرده بودند که يکی از آنها مدرسه «مموريال اسکول» در تبريز بود.   اين مدرسه که در سال ۱۸۹۱ م گشايش يافت و مسيحيان پروتستان بر آن مديريت داشتند به باسکرويل پيشنهاد داد به مدت دو سال در آنجا درس بدهد.درس هايی که باسکرويل در مموريال اسکول تدريس می کرد شامل تاريخ عمومی جهان و حقوق بين الملل بود. او در دوران آموزگاريش با آزادی خواهان تبريز آشنا شده بود و خصوصا با سيد حسن شريف زاده معلم عربی مدرسه دارای روابط صميمانه ای بود. مرگ شريف زاده تاثير قابل توجهی بر معلم آمريکايی گذاشت.در اين ايام که مصادف با اتفاقات انقلاب مشروطيت بود، شهر توسط نيروهای دولتی به محاصره درآمد و راه های ورود به شهر بسته شد، بدين سبب در تبريز قحطی وحشتناکی روی داد و مردم روزگار سختی را می گذراندند.'فوج نجات'باسکرويل که در آمريکا دوره نظامی گری ديده بود با جمع آوری , ...ادامه مطلب

روزنامه هفت صبح - رامتین لطیفی: با قدرت گرفتن استودیوهای فیلمسازی در آمریکا و رونق رسانه های نوشتاری و روزنامه ها در فضای پس از جنگ جهانی دوم ذره ذره سر و کله واژه جدیدی به میان آمد؛ «سلبریتی». سلبریتی ها خاستگاه رویاها و هر آنچه طرفداران شان نداشتند و دوست داشتند تجربه اش کنند، بودند. در آن دوران که جهان هنوز عظمت و وسعتی به نام جهان و تا «دهکده جهانی» شدن راه زیادی داشت جوامع جهانی به ویژه جوام,سلبریتی,انقلاب,تختی,شریعتی ...ادامه مطلب

فرادید: 64 سال پیش در چنین روزی سازمان مخفی اطلاعات انگلیس و آژانس اطلاعات مرکزی امریکا با کمک عوامل داخلی طرفدار محمدرضا پهلوی کودتایی علیه نخست وزیر وقت ایران برنامه ریزی و اجرا کردند که برای چند دهه جنبش عدالت و استقلال خواهی در ایران را به تعویق انداخت.در 28 مرداد سال 1332 "کیم روزولت" مامور مخفی اداره اطلاعات امریکا سیا نقشه کودتایی که با همکاری اداره اطلاعات مخفی انگلیس و جمعی از افسران مخال,آلبوم,نایاب,کودتا,مرداد ...ادامه مطلب